Dat fietsen een duurzaam en gezond alternatief is voor gemotoriseerd vervoer, is duidelijk. Maar hoe zorgen we ervoor dat fietsen niet alleen een optie is, maar ook een veilige en aangename keuze voor iedereen? Gemeente As, gelegen in Limburg, zet zich in voor het co-creëren van een veilig en toegankelijk fietsnetwerk voor én met haar inwoners. En met succes!

Deze ambitie maakt integraal deel uit van het gemeentelijke Fietsplan van As. Met het Fietsplan wil de gemeente de fietser voldoende ruimte bieden dankzij een goed werkend fietsroutenetwerk met veilige en logische verbindingen. Samen met de burgers gaan ze daarom aan de slag om de verkeersveiligheid te verhogen, het fietscomfort te verbeteren, ontbrekende of slechte verbindingen weg te werken, trage wegen te integreren, fiets parkeren te versterken en te investeren in de nodige fietsvoorzieningen.

Om deze doelen te realiseren, heeft Gemeente As de handen ineengeslagen met Maplix en Mobiel 21, een Leuvens studiebureau gespecialiseerd in mobiliteitsplanning en burgerparticipatie. Gezamenlijk hebben we een innovatief fietsproject opgezet dat de veiligheid en toegankelijkheid van het fietsnetwerk in de gemeente co-creatief met de burgers in kaart heeft gebracht. Deze samenwerking heeft geleid tot een heuse digitale Fietsroutekaart en concrete acties om Gemeente As dichter bij haar doel van een veilige fietsgemeente te brengen.

‍

Geoparticipatie als sleutel tot succes

De eerste stap richtte zich op het verkrijgen van een grondig begrip van de huidige fietsveiligheidssituatie in en rond As. De behoeften van burgers stonden hierbij centraal. Mobiliteit omvat immers meer dan alleen transport; het gaat ook over hoe we openbare ruimtes ervaren. Op deze manier stemmen beleidsmakers hun acties af op de expertise van lokale experts, die de plaatselijke omgeving goed kennen. Dit proces werd daarom geïnitieerd door middel van een online burgerbevraging op het interactieve kaartplatform van Maplix. Burgers werden uitgenodigd om onder meer hun gebruikelijke fietsroutes en de volgens hen gevaarlijke punten op een digitale kaart aan te duiden.  

De burgerbevraging in het Maplix-platform liep van mei 2023 t.e.m. juni 2023 onder fietsers én potentiële fietsers die woonachtig zijn in de gemeente As of er regelmatig doorheen fietsen. In totaal hebben 513 unieke respondenten deelgenomen aan de bevraging. Dit resulteerde in een waardevolle dataset die inzicht biedt in het huidige mobiliteitsprofiel van de fietspendelaars, de gekozen routes, de knelpunten die fietspendelaars ervaren, en welke oplossingen zij zelf zouden voorzien om de problemen aan te pakken. Deze ruimtelijke dataset werd vervolgens verrijkt met gegevens uit een burgerpanel waarin met een 40-tal enthousiastelingen dieper ingegaan werd op de verkregen data, en bevindingen van terreinbezoeken.

‍

Het ontcijferen van fietspatronen en knelpunten

Om de verkregen ruimtelijke data leesbaar en toepasbaar te maken, zorgde Maplix vervolgens voor een uitgebreide data-analyse, gerapporteerd in helder kaartmateriaal en beschrijvende rapporten. Hierbij werden allereerst de fietsroutes van burgers geanalyseerd en gesynthetiseerd op basis van hun eindbestemmingen (woon-werkverkeer, schoolroute, routes naar winkels, …). Deze gegevens werden niet alleen geanalyseerd, maar ook geaccumuleerd per wegsegment in As om een gestructureerde en leesbare dataset te creëren. Dit proces was essentieel om een duidelijk beeld te krijgen van de patronen en voorkeuren van fietsers binnen de gemeente.

Daarnaast werd er een diepgaand knelpuntenrapport opgesteld door Maplix. Het rapport identificeerde 10 knelpuntlocaties binnen de gemeente As. Elke knelpuntlocatie werd in detail onderzocht en beschreven. Hierbij werden verschillende aspecten geëvalueerd, waaronder het type knelpunten op elke locatie. Om die resultaten te verrijken, werden ook de persoonlijke opmerkingen van de respondenten bij de knelpunten geanalyseerd, gesynthetiseerd en geïntegreerd in het rapport, aangevuld met voorgestelde oplossingen om deze knelpunten op te lossen en foto's die door de respondenten werden geüpload in de bevraging. Alle resultaten werden daarbij voorgesteld op helder kaartmateriaal.

Deze holistische aanpak zorgde voor een grondig begrip van de fietsuitdagingen waarmee burgers in As worden geconfronteerd. Het resultaat? Een gedetailleerd overzicht van de fietsveiligheid, gevisualiseerd op helder en interactief kaartmateriaal. De verzamelde data en uitgevoerde analyses vormden een stevige basis voor verdere ontwikkelingen in het Fietsplan, met één duidelijke focus: het aanpakken van knelpunten en het verbeteren van de fietsveiligheid en -toegankelijkheid voor alle inwoners.

‍

Van data tot actie: het fietsplan

Een succesvol fietsplan vereist nauwe samenwerking tussen verschillende belanghebbenden. Samen met lokale overheden, mobiliteitsexperts en de politie werd vervolgens door Mobiel 21 een robuust fietsplan ontwikkeld. Deze synergie van expertise en inzichten zorgde voor een holistische benadering van de mobiliteitsuitdagingen binnen de gemeente.

Het hart van het nieuwe fietsplan in As is de resulterende interactieve Fietsroutekaart. Deze digitale kaart visualiseert de (on)veilige fietsroutes, knelpuntlocaties en geplande infrastructuurverbeteringen binnen de gemeente en dient zo als een belangrijke informatiebron voor elke fietser. Concrete strategieën werden uitgestippeld om knelpunten aan te pakken, variërend van kleine aanpassingen tot grootschalige upgrades, allemaal te volgen op de digitale Fietsroutekaart. Deze digitale Fietsroutekaart werd gevisualiseerd op een interactieve webkaart binnen het Maplix-platform. Via een link of QR-code werd deze kaart eenvoudig gedeeld met de burgers.

‍

Een duurzame toekomst op twee wielen

Dankzij deze geoparticipatieve aanpak aan de hand van het Maplix-platform is Gemeente As erin geslaagd om een veilig en duurzaam fietsnetwerk na te streven volgens duidelijke prioriteiten, dat tegemoetkomt aan de behoeften van haar inwoners. De Fietsroutekaart biedt fietsers waardevolle en real-time informatie over veilige routes en geplande infrastructuurverbeteringen, waardoor fietsen niet alleen veiliger, maar ook aangenamer wordt. Een win-win voor iedereen!

‍

Samenwerken aan veilige fietsroutes is niet alleen een doel, maar een reis die we samen maken. En met de juiste partners aan onze zijde, maken we de weg vrij voor een gezondere en duurzamere toekomst. Wil je ook een veiliger en duurzamer fietsnetwerk in jouw stad of gemeente? Neem vandaag nog contact met ons op om te ontdekken hoe we samen kunnen werken aan jouw fietsproject!